8 Minuty
SWIFT łączy siły z Consensys przy budowie systemu rozliczeń na blockchainie
nowy rejestr w czasie rzeczywistym dla płatności transgranicznych
SWIFT, globalna sieć komunikacji międzybankowej, ogłosił współpracę z deweloperem infrastruktury Ethereum — Consensys — oraz ponad 30 instytucjami finansowymi, której celem jest zaprojektowanie platformy rozliczeniowej opartej na technologii blockchain. Inicjatywa koncentruje się na stworzeniu bezpiecznej infrastruktury umożliwiającej realizację płatności transgranicznych 24/7 w czasie rzeczywistym, poprawę interoperacyjności między sieciami oraz wsparcie tokenizowanych aktywów przy zachowaniu zgodności regulacyjnej.
Projekt ma ambicję połączyć dotychczasową dominację SWIFT w komunikacji międzybankowej z możliwościami rozproszonych rejestrów, które potrafią rejestrować zdarzenia w sposób niemal natychmiastowy. Takie połączenie może ułatwić automatyczne uzgadnianie sald, ograniczyć błędy po stronie rozliczeń i przyspieszyć finalizację transakcji tokenizowanych instrumentów finansowych i walut fiducjarnych.
Consensys poprowadzi rozwój prototypu
Consensys ma prowadzić prace nad pierwszym koncepcyjnym prototypem oraz opracować plan kolejnych faz wdrożenia. W praktyce oznacza to stworzenie wstępnej architektury, zaprojektowanie interfejsów umożliwiających interoperacyjność z istniejącymi rurami płatniczymi i przyszłymi rozwiązaniami oraz przygotowanie ram zgodności wymaganych przez banki centralne i komercyjne.
W fazie koncepcyjnej zespół skupi się na kluczowych zagadnieniach technicznych, takich jak model uprawnień i dostępu (permissioning), zapewnienie prywatności danych przy jednoczesnym audycie transakcji, mechanizmy finalizacji rozliczeń (settlement finality) oraz integracja z istniejącymi standardami komunikacyjnymi, w tym z formatami zgodnymi z ISO 20022. Consensys wnosi doświadczenie z ekosystemu Ethereum — m.in. w zakresie smart kontraktów, standardów tokenów i narzędzi orkiestracji warstwy infrastrukturalnej — co ma pomóc w szybszym zbudowaniu prototypu operacyjnego.
Dlaczego to ma znaczenie dla płatności globalnych i tokenizacji
Wdrożenie blockchainowego kręgosłupa rozliczeniowego może zmienić sposób funkcjonowania bankowości korespondencyjnej i przelewów transgranicznych. SWIFT już dziś jest centralnym elementem międzynarodowych płatności — z jego sieci korzysta ponad 11 500 instytucji w ponad 200 krajach, polegając na niej w kwestiach komunikacji i przekazywania wiadomości transakcyjnych. Rejestr zaprojektowany do rejestrowania i uzgadniania transferów tokenizowanych w czasie zbliżonym do rzeczywistego obiecuje zmniejszenie liczby błędów przy uzgodnieniach, szybszą finalizację rozliczeń oraz czytelne ścieżki audytowe dla tokenizowanych walut, papierów wartościowych, a docelowo także dla potencjalnych walut cyfrowych banków centralnych (CBDC).
Korzyści praktyczne obejmują m.in. redukcję czasu oczekiwania na finalizację transakcji (co przekłada się na lepsze zarządzanie płynnością), automatyzację procesów uzgadniania ksiąg (co zmniejsza koszty operacyjne), oraz możliwość wdrażania mechanizmów natychmiastowego rozliczania (atomic settlement) pomiędzy różnymi klasami aktywów. Dla instytucji finansowych oznacza to potencjalne oszczędności kapitałowe poprzez optymalizację modeli nostro/vostro oraz zmniejszenie ryzyka rozliczeniowego.
W kontekście tokenizacji, platforma prowadzona przez SWIFT mogłaby stać się zunifikowanym punktem dostępu do różnych tokenów reprezentujących depozyty, papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego czy CBDC. Z perspektywy emitentów i inwestorów taka infrastruktura zwiększa przejrzystość, skraca cykle rozliczeniowe i upraszcza procesy zgodności, np. związane z raportowaniem i kontrolą nad rejestrami własności.
Warstwa komunikacji pozostaje kluczowa
SWIFT od dawna podkreśla, że jego wartość leży przede wszystkim w warstwie komunikacyjnej, a nie bezpośrednim „przenoszeniu” środków. Planowany rejestr ma rozszerzyć tę rolę komunikacyjną do środowiska cyfrowego, tak aby uzupełniać funkcjonowanie współdzielonych ledgerów, przejmując zadania wysokoprzepustowej wymiany komunikatów, które same łańcuchy bloków niekoniecznie obsługują optymalnie.
W praktyce oznacza to, że warstwa komunikatów SWIFT mogłaby koordynować przebieg transakcji — w tym porządkowanie wiadomości, walidację uczestników i synchronizację stanów przed rozliczeniem — podczas gdy rozproszony rejestr dostarczałby pewność rozliczeniową, odwołania do przechowywania tokenów (token custody references) oraz mechanizmy interoperacyjności pomiędzy różnymi sieciami aktywów cyfrowych. Taka separacja zadań może pomóc w zachowaniu wysokiej przepustowości komunikacyjnej bez obciążania warstwy rejestru nadmiarem niepotrzebnych danych.
Dodatkowo, wykorzystanie standardów komunikacyjnych i API pozwoliłoby bankom i innym uczestnikom na integrację istniejących systemów bankowych z nowym rejestrem bez konieczności przebudowy całej infrastruktury płatniczej. To podejście ułatwia stopniowe przyjęcie rozwiązania i ogranicza barierę wejścia dla instytucji o zróżnicowanym stopniu cyfryzacji.
Kontekst: wcześniejsze pilotaże blockchain i wysiłki w zakresie tokenizacji
Ogłoszenie to jest kontynuacją dotychczasowych działań SWIFT związanych z tokenizacją i testami rozproszonych rejestrów. Do wcześniejszych inicjatyw należało m.in. integrowanie przepływów tokenizowanych z istniejącymi systemami walutowymi we współpracy z UBS Asset Management oraz Chainlink w ramach projektu Project Guardian w Singapurze. Te prace pilotażowe pozwoliły przetestować mechanizmy związane z wyceną, oraklami cenowymi oraz śledzeniem własności tokenizowanych aktywów.
Pod koniec 2024 roku przeprowadzono także pilotaże, które badały, w jaki sposób sieć SWIFT mogłaby umożliwić bankom z Ameryki Północnej, Europy i Azji dostęp do wielu klas aktywów cyfrowych i walut za pośrednictwem zunifikowanych interfejsów. Wnioski z tych eksperymentów wskazywały na istotne wyzwania integracyjne — w szczególności w obszarze zgodności regulacyjnej, obsługi danych identyfikacyjnych klientów (KYC/AML), a także kwestii związanych z bezpieczeństwem i przechowywaniem kluczy prywatnych.
Doświadczenia z wcześniejszych projektów pokazują, że sukces komercyjny takiej platformy wymaga nie tylko solidnej warstwy technologicznej, ale też skoordynowanej współpracy regulatorów, dostawców usług rozliczeniowych i instytucji finansowych. Pilotaże pomogły także zidentyfikować konieczność jasnych ram governance, które będą definiować uprawnienia uczestników, procedury awaryjne i zasady zachowania ciągłości operacyjnej.
Interoperacyjność, zgodność i rodzaje tokenów
Kluczowym celem projektu jest interoperacyjność: platforma powinna być zdolna łączyć legacy rails (tradycyjne systemy płatnicze), nowe sieci tokenów oraz wczesne implementacje CBDC. SWIFT zapowiedział, że platforma będzie wspierać tokenizowane aktywa, ale ostateczny zakres obsługiwanych tokenów — czy będą to tokenizowane depozyty, papiery wartościowe, stablecoiny czy CBDC — zostanie ustalony we współpracy z bankami centralnymi i instytucjami komercyjnymi, aby zapewnić pełną zgodność z regulacjami oraz bezpieczeństwo operacyjne.
W praktyce oznacza to konieczność uwzględnienia wymagań prawnych dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy (AML), identyfikacji klienta (KYC), ochrony danych osobowych oraz zasad nadzorczych specyficznych dla rynków lokalnych. Platforma musi też przewidywać mechanizmy kontroli dostępu — np. model uprawnień wielostronnych, audytowalnych logów i funkcji „whitelisting” adresów — które umożliwią regulatorom i instytucjom nadzorczym monitorowanie i weryfikację przepływów tokenów.
Pod względem technicznym istotne będzie ustalenie standardów tokenów (np. specyfikacje podobne do ERC-20/721 w środowisku publicznym, lub ich odpowiedników w środowiskach permissioned), mechanizmów integracji z custody providerami oraz wybór modelu rozproszonego rejestru (permissioned vs permissionless, warstwy konsensusu i kompatybilność z istniejącymi bridge’ami). Wybór tych rozwiązań będzie miał bezpośrednie przełożenie na bezpieczeństwo, prywatność i szybkość rozliczeń.
Co dalej i na co zwracać uwagę
Projekt nadal znajduje się we wczesnej fazie — Consensys dostarczy pierwszy koncepcyjny prototyp. W kolejnych etapach branża będzie uważnie obserwować techniczne specyfikacje dotyczące finalności rozliczeń (settlement finality), mechanizmów ochrony prywatności (np. rozwiązania typu zk-proofs czy mechanizmy selektywnego udostępniania danych), skalowalności (liczba transakcji na sekundę oraz możliwość obsługi obciążeń szczytowych) oraz modelu governance, który zadecyduje, jak wiele instytucji będzie miało prawo operować i uzyskiwać dostęp do współdzielonego rejestru.
Inne elementy warte uwagi to: integracja z systemami płatniczymi w czasie rzeczywistym (RTGS), implementacja standardów komunikacyjnych (np. ISO 20022), strategia migracji dla istniejących uczestników oraz mechanizmy odporności na awarie i ataki cybernetyczne. Równie ważne będą polityki dotyczące dostępności usług 24/7 — zarówno od strony technologicznej, jak i regulacyjnej — szczególnie gdy rozważane są rozliczenia poza tradycyjnymi godzinami pracy banków.
Jeżeli rozwiązanie okaże się skuteczne, może stać się nowym kręgosłupem dla tradycyjnych finansów, ułatwiając instytucjom rozliczanie aktywów cyfrowych i transgranicznych transakcji szybciej i przy niższych kosztach operacyjnych. Sukces takiego projektu wymaga jednak skoordynowanego podejścia: od standardów technicznych, przez interoperacyjność, po akceptację regulatorów i adaptację procesów wewnętrznych instytucji finansowych.
Podsumowując, partnerstwo SWIFT–Consensys oznacza istotny krok branży finansowej w kierunku infrastruktury opartej na blockchainie, która może zbliżyć rynek do realnego działania rozliczeń transgranicznych w czasie rzeczywistym, zgodnie z regulacjami i przy zachowaniu wysokich standardów bezpieczeństwa. Połączenie dominującej roli SWIFT w komunikacji z możliwościami rozproszonych rejestrów otwiera drogę do bardziej interoperacyjnych, szybszych i audytowalnych rozliczeń na globalną skalę.
W najbliższych miesiącach warto śledzić publikacje techniczne konsorcjum, raporty z testów pilotażowych oraz stanowiska banków centralnych, które będą decydować o warunkach dopuszczenia tokenów i CBDC do rozliczeń międzynarodowych. To właśnie w tych dokumentach znajdą się konkretne wytyczne dotyczące bezpieczeństwa, wymiany informacji, a także zasad dostępu i nadzoru — elementy kluczowe dla praktycznego wdrożenia takiej platformy na masową skalę.
Źródło: cointelegraph
Zostaw komentarz