9 Minuty
Szwajcaria rozpoczyna konsultacje publiczne dotyczące stablecoinów
Szwajcaria uruchomiła konsultacje publiczne, proponując dedykowane ramy regulacyjne dla stablecoinów pod nadzorem FINMA, czyli Federalnego Urzędu Nadzoru nad Rynkami Finansowymi. Projekt ustawy wyznacza nową kategorię licencji dla emitentów stabilnych wartościowo tokenów opartych na technologii blockchain i zaprasza przedstawicieli branży oraz opinię publiczną do zgłaszania uwag dotyczących wymogów projektowych oraz operacyjnych do lutego 2026 roku. Konsultacje mają na celu zebranie praktycznych uwag od banków, firm technologicznych, custodiów, inwestorów instytucjonalnych oraz konsumentów.
Dokument konsultacyjny nie tylko definiuje ramy prawne, lecz także stara się zharmonizować wymogi dotyczące przejrzystości, zabezpieczeń rezerw i mechanizmów umorzenia tokenów. Podkreślone zostało znaczenie zapewnienia, by stablecoiny używane w obiegu krajowym spełniały wymogi płynności i bezpieczeństwa, co z kolei ma chronić konsumentów oraz stabilność systemu finansowego. W praktyce oznacza to, że rząd oraz FINMA oczekują konkretnych planów operacyjnych od potencjalnych emitentów.
Dlaczego to posunięcie ma znaczenie dla kryptowalut i franka szwajcarskiego
Obserwatorzy rynku postrzegają konsultacje jako istotny krok w kierunku formalizacji emisji stablecoinów w jednym z najbardziej renomowanych centrów finansowych świata. Jasny reżim licencyjny może przyspieszyć rozwój rynków tokenizowanych w Szwajcarii, dostarczając „pieniądza na łańcuchu” (cash on chain), który umożliwi sprawne rozliczanie cyfrowych papierów wartościowych, obligacji i innych tokenizowanych instrumentów.
W opinii ekspertów właściwie uregulowane stablecoiny mogą także wzmacniać zaufanie do franka szwajcarskiego, wspierając jego stabilność monetarną i suwerenność finansową. Uregulowanie rynku tokenów wartości może ograniczyć ryzyko systemowe związane z nieprzejrzystymi rezerwami i brakiem odpowiednich standardów operacyjnych. Dla banków i instytucji finansowych jasne reguły oznaczają większą pewność prawną przy integracji rozwiązania custody, rozliczeń i płatności opartych na tokenach.
Dla branży kryptowalutowej i fintechu to także sygnał, że Szwajcaria zamierza utrzymać konkurencyjną pozycję jako centrum innowacji finansowych. Regulacje mogą sprzyjać przyciąganiu emitentów stablecoinów i firm świadczących usługi tokenizacji aktywów, tworząc ekosystem, w którym produkty cyfrowe i tradycyjne instrumenty finansowe współistnieją w ramach przejrzystych standardów compliance, AML/KYC i nadzoru.
Kluczowe elementy projektu ram prawnych
Projekt wprowadza specyficzną licencję dla instytucji będących instrumentami płatniczymi, które emitują tokeny stabilne wartościowo. Emitenci musieliby wypełnić szereg wymogów prudencjalnych i operacyjnych, w tym obowiązek pełnego zabezpieczenia tokenów wysokiej jakości aktywami płynnymi (HQLA – high-quality liquid assets). Rezerwy miałyby być trzymane w sposób odrębny od innych aktywów przedsiębiorstwa, co ma zapobiegać wykorzystaniu środków w innych operacjach biznesowych.
Dodatkowo emitenci byliby zobowiązani do publikacji białej księgi (whitepaper) zatwierdzonej przez FINMA, która ujawniałaby kluczowe informacje o tokenie: mechanizmie utrzymania stabilności wartości, składzie rezerw, procedurach ich audytu oraz szczegółach dotyczących umorzeń i możliwości odkupienia tokenów po wartości nominalnej. W białej księdze powinny znaleźć się także informacje o zarządzaniu ryzykiem operacyjnym, planach awaryjnych oraz o modelu zarządzania i nadzoru korporacyjnego.
Projekt wskazuje na konieczność okresowych, niezależnych audytów rezerw oraz regularnych raportów dla regulatora i publicznego ujawniania skonsolidowanych informacji o stanie rezerw. W praktyce oznacza to silniejsze wymogi sprawozdawcze i kontrolne niż to, co obowiązywało dotychczas na wielu rynkach, gdzie przejrzystość rezerw była kwestionowana.
W zakresie operacyjnym projekt reguluje też wymagania dotyczące bezpieczeństwa technologicznego, w tym kontroli nad smart kontraktami, mechanizmami aktualizacji oprogramowania, zabezpieczeniem kluczy prywatnych (custody) oraz odpornością na ataki cybernetyczne. Emitenci będą musieli wykazać zdolność utrzymania ciągłości działania, planów reakcji na incydenty i testów odporności systemu, aby zminimalizować ryzyko przerw w możliwości odkupienia tokenów.
Regulator proponuje także wymogi dotyczące zarządzania płynnością i stres-testów rezerw, które mają potwierdzić, że emitent poradzi sobie z nagłym wzrostem żądań umorzeń. W praktyce emitenci powinni posiadać procedury zarządzania kryzysowego, możliwości szybkiego uwolnienia płynnych środków oraz harmonogramy działania w scenariuszach skrajnych.
Inne istotne zapisy projektu obejmują obowiązkowy, 60-dniowy okres powiadomienia FINMA przed rynkowym startem produktu oraz prawne zapewnienie, że posiadacze tokenów będą mogli wykupić stablecoiny po wartości nominalnej w krótkim terminie. Wymóg powiadomienia ma na celu umożliwienie regulatorowi przeprowadzenia oceny zgodności modelu operacyjnego i adekwatności rezerw przed wprowadzeniem tokena do obrotu.
Projekt doprecyzowuje także traktowanie tzw. offshore stablecoinów: tokeny emitowane za granicą, które są jedynie przedmiotem obrotu w Szwajcarii, byłyby klasyfikowane jako aktywa kryptograficzne (crypto assets) zamiast instrumentów płatniczych prawnych. W praktyce oznacza to odmienne wymogi regulacyjne i ograniczoną jurysdykcję nad zagranicznymi emitentami. Projekt przewiduje, że zagraniczni emitenci nie będą musieli przenosić ani duplikować rezerw w Szwajcarii, pod warunkiem że nie prowadzą krajowej emisji, co ma zapobiegać nadmiernej fragmentacji operacyjnej.
Ważnym elementem jest też integracja zasad przeciwdziałania praniu pieniędzy (AML) i zasad KYC. Emitenci oraz podmioty pośredniczące będą musiały wdrażać polityki i procedury zapobiegające wykorzystaniu stablecoinów do działań przestępczych, w tym monitorowanie transakcji dużej wartości, raportowanie podejrzanych działań i współpracę z organami ścigania.
Istniejący kontekst i adopcja rynkowa
Stablecoiny od lat stanowią praktyczny element ekosystemu kryptowalutowego w Szwajcarii — są wykorzystywane do płatności, handlu elektronicznego, poboru podatków komunalnych oraz rozliczeń transgranicznych. Dotychczas funkcjonowały głównie w ramach istniejącego prawa szwajcarskiego, takiego jak Prawo Bankowe (Banking Act) i Ustawa o Przeciwdziałaniu Praniu Pieniędzy (AML Act), jednak brakowało dopasowanego reżimu licencyjnego, który potraktowałby je explicite jako instrumenty płatnicze.
FINMA już wcześniej publikowała wytyczne skoncentrowane na zarządzaniu ryzykiem przez emitentów stablecoinów, zwracając uwagę na znaczenie rezerw i procesów AML. Kilka licencjonowanych szwajcarskich banków i podmiotów powierniczych, w tym Sygnum, SEBA i Amina, zintegrowało stablecoiny w usługach custody, rozliczeń i usług dla klientów instytucjonalnych. Te instytucje budowały mosty między tradycyjnymi depozytami a aktywami cyfrowymi, oferując rozwiązania konwersji i przechowywania tokenów stabilnych.
W praktyce adopcja stablecoinów w Szwajcarii przyniosła korzyści w postaci szybszych rozliczeń, niższych kosztów transakcyjnych przy transferach granicznych oraz zwiększonej płynności dla platform tokenizacyjnych. Równocześnie doświadczenia rynkowe ujawniły wyzwania związane z przejrzystością rezerw, podatnością na ryzyka operacyjne oraz potrzebą spójnych standardów audytu. Nowy projekt ma adresować te problemy, wprowadzając jasne wymogi dotyczące przejrzystości i nadzoru.
Głosy z branży i kontekst międzynarodowy
Eksperci podkreślają, że zachowawczy i przemyślany rytm działań Szwajcarii ma swoje zalety. Analiza i adaptacja rozwiązań wypracowanych przez Unię Europejską, Stany Zjednoczone oraz inne prokrypto jurysdykcje pozwalają szwajcarskim decydentom przyjąć sprawdzone podejścia i uniknąć wczesnych błędów regulacyjnych. W ten sposób Szwajcaria może łączyć innowacyjność z ostrożnością nadzorczą, tworząc warunki sprzyjające zrównoważonemu rozwojowi rynku.
Liderzy branży wskazują, że uregulowany rynek stablecoinów jest kluczowy dla skalowania klas aktywów tokenizowanych, ponieważ „cash on chain” jest warunkiem efektywnego funkcjonowania tokenizowanych obligacji i akcji. Gdy płynność bazowa będzie pewna i dostępna w czasie rzeczywistym, instytucje będą mogły bezpieczniej prowadzić emisje tokenizowanych papierów wartościowych oraz stosować zautomatyzowane rozliczenia przy użyciu smart kontraktów.
Na świecie regulatorzy ścigają się, aby ustalić standardy dla stablecoinów zabezpieczonych walutą fiat. Dynamika przyspieszyła w wyniku znaczących inicjatyw, takich jak GENIUS Act w Stanach Zjednoczonych, która ustanowiła federalne zasady emisji stablecoinów. Równolegle Unia Europejska, Japonia, Wielka Brytania, Singapur i Hongkong pracują nad własnymi ramami obejmującymi emisję, custody, odkupienie i wymogi rezerwowe.
Różnice w podejściach międzynarodowych dotyczą m.in. wymogów dotyczących przechowywania rezerw (czy muszą być one trzymane lokalnie), zakresu nadzoru nad emitentami zagranicznymi, oraz stopnia integracji zasad AML/KYC. Szwajcaria, obserwując te rozwiązania, może wypracować model hybrydowy: przyjazny dla innowacji, lecz wystarczająco restrykcyjny, aby chronić klientów i stabilność systemu finansowego.
Dalsze kroki i harmonogram
Konsultacje publiczne potrwają do lutego 2026 roku. Po zamknięciu okresu zgłaszania uwag rząd szwajcarski oraz FINMA powinny dopracować ostateczne brzmienie przepisów i rozpocząć proces implementacji. Jeśli projekt zostanie zatwierdzony, nowy reżim licencyjny zapewni większą pewność prawną dla emitentów, pośredników oraz uczestników instytucjonalnych i może umocnić pozycję Szwajcarii jako konkurencyjnego ośrodka dla regulowanych stablecoinów i rynków tokenizowanych.
Dla stron zainteresowanych – od firm technologicznych, przez banki po organy samorządowe – konsultacja to okazja, by kształtować praktyczne reguły dotyczące rezerw, ładu korporacyjnego, ochrony konsumentów i odporności operacyjnej. W dokumentach warto zgłaszać szczegółowe propozycje dotyczące audytów rezerw, standardów zarządzania kluczami, wymogów dotyczących przejrzystości oraz scenariuszy stresowych.
Z perspektywy polityki monetarnej i nadzorczej, wprowadzenie jasnych zasad ma pomóc w wyważeniu innowacji i bezpieczeństwa. Regulacje powinny umożliwić rozwój rynku stablecoinów jako narzędzia płatniczego i rozliczeniowego, jednocześnie ograniczając ryzyka związane z niewystarczającą płynnością, brakiem przejrzystości rezerw czy operacyjnymi słabościami. Wdrożenie standardów nadzorczych może także sprzyjać większej współpracy międzynarodowej w zakresie nadzoru i wymiany informacji.
Podsumowując, konsultacja rządowa w sprawie stablecoinów stawia Szwajcarię w grupie krajów dążących do uregulowania tego sektora w sposób dostosowany do wymogów rynku finansowego XXI wieku. Dla branży kryptowalutowej to ważny moment na dialog z regulatorami — efektem może być krajowy ekosystem, w którym tokenizacja aktywów i tradycyjne usługi finansowe współistnieją w ramach jasnych, stabilnych reguł.
W miarę jak projekt będzie ewoluować, warto obserwować szczegóły dotyczące wymogów kapitałowych, audytów rezerw oraz praktycznych aspektów współpracy między bankami, custodami a emitentami tokenów. Stabilne ramy prawne mają potencjał przyciągnąć nowe inwestycje, przyspieszyć rozwój rynku tokenizowanego oraz zwiększyć konkurencyjność Szwajcarii na globalnej mapie fintechu i cyfrowych aktywów.
Źródło: crypto
Zostaw komentarz